Yeni araştırmalar toplumda ortalama yaşam sürelerinin her 10 yılda bir arttığını göstermekte.Yaşlı nüfusun artmasının yanısıra obezite olarak adlandırılan aşırı kilolu insanların artması ve buna eşlik eden hareketsiz yaşam Diyabet hastalığının yaygınlaşmasında rol almakta. Şeker hastalığı olarak bilinen diyabet hastalığında kanda glikoz miktarının yüksek kalması, doku tarafından kullanılamaması söz konusudur. Kan düzeyi yüksek olan glikozun zaman içinde damar duvarlarına hasar vermesi damar sertliğine ve pekçok organı etkileyen rahatsızlıklara yol açmakta.Bu nedenledir ki 'diyabet' bir damar hastalığı olarak kabul edilmektedir.
Diyabeti olan hastalarda Kalp damarları en sık etkilenen damarlardır.Kalbi besleyen damarların tıkanması kalp enfarktüsüne neden olur.Öte yandan, beyin damarları etkilendiğinde felç, böbrek damarları etkilendiğinde böbrek yetmezliği,göz damarları etkilendiğinde göz içine kanama görülebilmekte.
Diyabet tanısı konulmuş hastalar, kullandığı ilaç veya insülin ile kan glikozunu normal değerlerde tutmaya çalışırlar.Kan şekeri normal seviyelerde kalsa bile bu hasta grubunun düzenli aralıklarla damar sağlığı yönünden tetkik edilmesi tavsiye edilmekte.
Yapılan geniş ölçekli araştırmalar, diyabetin hızlı şekilde toplumda yaygınlaştığı ve kalp damar hastalıkları için önemli bir riskk faktörü olduğunu göstermektedir.Diyabeti olan hastaların %65'inin ölüm sebebi kalp damar hastalıklarıdır.
Diyabete bağlı gelişen damar hastalıkları ve klinik:
1- Ateroskleroz ( damar sertliği): yüksek tansiyonun oluşmasını sağlar.
2-Koroner Kalp Hastalığı: kalp damarlarının yaygın olarak tutulması neticesi kalp krizine neden olabilir.
3-Diyabetik Kardiomyopati: kalp kaslarında zayıflamaya ve kalp yetmezliğine yol açar.
4-İnme ( felç): beyne giden damarların tutulması ani gelişen inme veya beyin kanaması sebebidir.Diayeti olan hastaları ortalama %13'ü ( yaşı<65 olan ) bir felç atağı geçirdiği saptanmıştır.
5-Böberk yetmezliği: Diyalize giren hastaların %35'i diyabet hastalarıdır.Diyabet ve böbrek yetzliği ile diyalize giren hastalarda kalp damar hastalığı daha hızlı ilerler.
Ne yapmalı?
Her zaman olduğu gibi önlemek, tedbir almakla başlanmalı.
1-Aşırı kilolara neden olan yeme alışkanlıklarından değiştirmek.
2-Şekerli ve yağlı gıdalardan ( glisemik indeksi yüksek olan) uzak durmak.
3-Hareket etmek. Günde 25-30 dakikalık yürüyüşler, veya yüzme.
4-Damar sağlığı için risk oluşturan diğer faktörleri ortadan kaldırmak.Sigara, Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, stressli yaşam.
5-Yılda en az 2 kez damar sağlığı ile ilgili tetkikler yapılmalı.
Sağlıklı günler dileğiyle…
Op.Dr.Mehdi Zengin
Kalp Damar Cerrahisi